Loos is een plakstukje (achtervoegsel) met de betekenis ‘zonder’ en werk betekent ‘baan’. Je zou dus verwachten dat als je geen baan hebt, je ‘werkloos’ genoemd zou moeten worden. Maar die tijd is voorbij. Tegenwoordig mag je als je geen baan hebt ook ‘werkeloos’ genoemd worden. Waarom hebben we hier in het Nederlands dan 2 verschillende woorden voor? Dat is pas sinds tientallen jaren zo. In de jaren ’80 zat er namelijk nog wel een verschil tussen op grond van woordvorming:

• werk (betekenis: baan = zelfstandig naamwoord) + loos = geen baan hebben
• werken (betekenis: iets doen/uitvoeren = werkwoord) + loos = niets uitvoeren

Op een gegeven moment zijn steeds meer mensen deze twee woorden door elkaar gaan gebruiken. Totdat niemand meer wist of door had dat er een verschil in betekenis in zat. En dan gebeurt er iets in de taal: iets wat voorheen gezien werd als ‘fout’ wordt vanzelf het nieuwe ‘goed’. Het nieuwe goed is ‘werkeloos’ nog niet. Maar het feit dat het al wel in woordenboeken genoemd wordt met als betekenis ‘baanloos’ geeft al wel aan dat het gezien wordt al een officieel synoniem. En daarmee is het een kandidaat om met een volgende spellingswijziging tot de enige juiste spelling te worden. Tot die tijd mogen we beide versies door elkaar gebruiken.

Hierbij een tip voor taalpuristen of mensen die niet van dubbelzinnigheid houden: kies je favoriete spelling en zorg dat 80% van de Nederlanders het met je eens is. Dan kan je een schrijfwijze afdwingen en zijn we hopelijk ook snel van deze schizofrenie in onze taal af. Of was het dubbele persoonlijkheid? Ach wat zal het, het is toch één pot nat?